Als je je dus ergens zorgen om maakt, laat het dan weten. Of het nu gaat om een pruik, nieuwe kleren of een prothese waarmee je je favoriete sport kan blijven doen: er zijn veel praktische manieren om met de veranderingen van je lichaam om te gaan.
• Er voor je is als je hem nodig hebt
• Geen dingen doorvertelt als jij dat niet wilt
• Eerlijk is
• Niet over jou oordeelt
• Niet alles probeert op te lossen
• Niet tegen je zegt ‘ik begrijp hoe jij je voelt’ Wie zou je kunnen vragen:
• Je ouders/verzorgers - Misschien zijn zij wel degenen die je het best kunnen helpen omgaan met je gevoelens; geef wel duidelijk aan wanneer je hun hulp nodig hebt en wanneer je liever even alleen bent.
• Je broer of zussen - Als je broers en/of zussen hebt, voel je je misschien het meest op je gemak als je met hen praat en misschien kunnen zij ook aan je ouders aangeven hoe je je voelt.
• Andere familieleden - Soms helpt het om te praten met je tante, oom, neef, nicht of grootouders; mensen die niet bij je in huis wonen, maar die wel veel van je houden en je kunnen helpen.
• Je artsen en verpleegkundigen - Zij helpen je niet alleen met je lichamelijke problemen, maar ze kunnen je ook helpen met je emoties.
• Vrienden - Met je vrienden praten over je angsten en frustraties kan je ook helpen om met je gevoelens om te gaan. Het kan er ook voor zorgen dat je je weer een beetje je oude zelf voelt.
• Partner - Vriendjes of vriendinnetjes kunnen de perfecte schouder bieden om op uit te huilen of je kunt juist lekker met ze lachen.
• Leraren - Als je goed kunt opschieten met een leraar, vraag dan of hij of zij een keer met je wil komen praten. Leraren kunnen vaak goed luisteren.
• Psychologen - Tijdens en na je behandeling kun je praten met professionele hulpverleners die zijn opgeleid om je te helpen om te gaan met angst, boosheid en al je andere gevoelens; je kunt met ze praten over van alles, je kunt dus helemaal eerlijk zijn en je kunt je even helemaal laten gaan.
• Een maatje van het mentorprogramma - De VOKK kan je in contact brengen met andere jongeren die kanker hebben of hebben gehad. En hoewel iedereen de ziekte anders ervaart, kan het toch helpen om erover te praten met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt. Wil je hier meer over weten? Klik hier.
• Onlinehulp - Online kun je ook veel groepen, blogs en forums vinden zoals Op Koers Online; zo kun je verhalen en ervaringen lezen en delen en als je wilt, kun je ook anoniem reacties plaatsen. Bedenk wel dat de verhalen die online worden gezet soms niet helemaal kloppen, wees daarom voorzichtig (en hier meer over hoe je internet veilig kunt gebruiken).
• Geestelijke zorg - Als je gelovig bent of lid van een jeugdgroep van een kerk, kun je altijd met een van de begeleiders van die groep praten.
Misschien denk je dat het voor de meeste mensen de normaalste zaak van de wereld is om rustig over gevoelens te praten. Maar dat is in het echte leven vaak niet het geval.
Veel mensen houden hun gevoelens liever voor zichzelf en dat verandert niet ineens als je kanker hebt. Jij bent nog altijd dezelfde persoon als je altijd bent geweest.
Praten kan wel helpen en als je je er alleen doorheen probeert te slaan, is dat vaak moeilijker. De truc is om een manier te vinden die goed werkt voor jou.
Probeer het volgende te onthouden:
- Er is geen goede of verkeerde manier om over kanker te praten.
- Praten met de juiste persoon kan een groot verschil maken
- Bang zijn om mensen te kwetsen, betekent vaak dat je dingen achterhoudt, terwijl zij juist de waarheid willen weten.
- Het is daarom belangrijk om eerlijk te zijn, ook als dat moeilijk is.
Wees niet bang als erover praten echt niet lukt. Je kunt op veel meer manieren laten zien hoe je je voelt. Achterin de tienergids zitten een paar kaarten die je misschien kunt gebruiken. Ze zijn ontworpen om je omgeving te laten weten hoe je je voelt. Je hoeft ze alleen neer te leggen waar de mensen in je omgeving ze kunnen vinden, of ze op de post te doen. Natuurlijk zijn er veel meer mogelijkheden:
- Stuur een mailtje, appje of een brief
- Maak foto’s, tekeningen of stel een afspeellijst met muziek samen om te laten zien hoe je je voelt
- Hang een bordje op je kamerdeur
- Houd een blog bij, zodat iedereen kan lezen hoe het met je gaat
- Houd een dagboek bij om je gedachten in op te schrijven als je die niet met anderen wilt delen
Als je familie het erg moeilijk vindt om te praten, helpt het soms ook als je met een professional praat die weet hoe je mensen met elkaar kunt laten communiceren. Pedagogisch medewerkers, maatschappelijk werkers, artsen en verpleegkundigen kunnen je veel praktische tips geven en psychologen zijn helemaal goed in het begeleiden van moeilijke gesprekken. Vraag dus gerust om hulp. Juist iemand die niet direct bij de situatie betrokken is, kan ervoor zorgen dat iedereen zich op zijn gemak voelt, zelfs al voelt het in het begin heel raar.
Jij bent degene die bepaalt waarover je wilt praten, hoe je erover praat en met wie je praat, maar met de onderstaande tips verloopt het gesprek misschien wat makkelijker:
- Soms helpt het om eerst uit te leggen waarover je wilt praten en waarover je liever niet wilt praten.
- Er zullen misschien stiltes vallen en misschien lopen de emoties hoog op. Dat is helemaal niet erg, dus schrik daar niet van. Adem een paar keer diep in en uit, drink een glas water en kijk of je verder wilt praten. Als je dat niet wilt, forceer het dan niet. Neem even pauze en probeer het later nog eens.
- Sommige mensen proberen misschien om niet over kanker te praten, omdat ze niet zeker weten of jij dat wilt. Het is daarom een goed idee om ze te laten weten of je dat nu wilt, of liever op een later moment.
- Sommige mensen vinden het prettig om te praten terwijl ze ergens mee bezig zijn, zodat niet alle aandacht naar hun uitgaat. Komt je dat bekend voor? Bedenk dan wanneer jij het liefste wilt praten, bijvoorbeeld tijdens een autorit, tijdens het winkelen of als je tv kijkt. Als je liever onder vier ogen met iemand praat op een rustige plek, kies dan een locatie waar jij je prettig voelt.
- Probeer je voorafgaand aan het gesprek niet te veel zorgen te maken. In je hoofd lijken die gesprekken vaak veel erger dan ze in werkelijkheid zijn. Vaak voelt iedereen zich beter na een goed gesprek.